JF302 -Bab 2b
CHAPTER 2b
FERROUS MATERIAL STRUCTURE AND BINARY ALLOY SYSTEM
BINARY ALLOY SYSTEM (SISTEM ALOI PERDUAAN)
Bab ini membincangkan berkenaan keluli karbon biasa dari segi sifat, struktur mikro, jenis dan kegunaan tentu dalam bidang kejuruteraan.
Sebelum mengenali struktur aloi besi-karbon, perubahan bentuk hablur yang berlaku perlu difahami semasa pemanasan dan penyejukan besi tulin dalam keadaan pepejal. Besi tulin adalah allotropik iaitu bahan yang boleh berubah dalam beberapa bentuk hablur yang berlainan pada suhu-suhu tertentu.
Perubahan struktur hablur dalam keadaan pepejal adalah berkait rapat dengan pembebasan haba semasa besi disejukkan daripada takat beku iaitu pada suhu 1535oC. Titik di mana perubahan hablur ini berlaku dikenali sebagai titik-titik kritikal seperti Gambarajah di atas. Atom-atom pada kekisi FCC adalah lebih padat jika dibandingkan dalam bentuk BCC, dan ini menyebabkan pengecutan berlaku semasa pemanasan besi- alfa ke besi- gama. Pengembangan berlaku semasa pemanasan besi-gama ke besi-delta. Kesemua perubahan ini berlaku pada titik-titik kritikal.
2.3 Describe the plain carbon steel ( Huraian tentang Keluli Karbon Biasa)
Keluli Karbon Biasa
Keluli karbon biasa boleh ditakrifkan sebagai aloi besi dan karbon yang mengandungi kurang daripada 1.7% karbon.
Keadaan yang sebenar menunjukkan kandungan yang melebihi 1.4% karbon jarang sekali terdapat pada keluli dan terdapat juga unsur-unsur lain seperti mangan (Mn), sulfur (S) dan fosfurus (P). Unsur-unsur ini sama ada sengaja dicampurkan atau sebagai bendasing
Sifat - Sifat Mekanik Keluli Karbon Biasa.
Nilai-nilai yang biasa bagi sifat-sifat mekanik untuk ferit, pearlit dan sementit adalah seperti berikut :
Jadual di atas menunjukkan sifat-sifat mekanik keluli karbon biasa yang disejukkan dengan perlahan dan didapati sifat-sifat mekanik keluli ini bergantung kepada kandungan juzuk-juzuk mikro ini. Kekerasan, kekuatan tegangan dan % pemanjangan adalah terus dengan kandungan karbon sehingga 0.83%. Kehadiran sementit-sementit bebas pada struktur bijian menyebabkan kekuatan tegangan menurun.
Struktur mikro keluli karbon biasa boleh mengandungi mana-mana fasa tersebut jika disejukkan dengan perlahan (seimbang) bergantung kepada kandungan karbon masing-masing.
Kelasifikasi Dan Kegunaan Keluli Karbon Biasa.
Keluli karbon biasa dibahagikan kepada 3 kumpulan.
i. Keluli karbon rendah mengandungi kurang daripada 0.3 %C.
Contoh :Keluli Lembut mati (dead mild steel), Keluli Karbonan (Carburising Steels), Keluli Lembut Pembinaan.(structure mildsteel)
ii. Keluli karbon sederhana (Mild steels) mengandungi 0.3 - 0.6 %C.
Contoh : aci gear & aci engkol
iii. Keluli karbon tinggi mengandungi 0.6 - 1.4 %C.
Had-had Keluli Karbon Biasa.
Bagi mengatasi had-had ini, keluli perlu dialoikan dengan unsur-unsur yang lain bagi mendapatkan sifat-sifat yang khusus yang diperlukan dalam bidang kejuruteraan. Elemen-elemen aloi adalah seperti Mn, Ni, Cr, Mo, Tn, Vd, Co dan Si. Keluli aloi akan dibincangkan dalam unit berikutnya.
i. Kekuatan tegangan yang maksima ialah 700 N/mm2
ii. Komponen-komponen yang besar sukar untuk dikeraskan dengan berkesan dengan itu terhad untuk bahagian-bahagian yang kecil.
iii. Melindap-kejut (kuenc) dengan air menghasilkan kekerasan yang sepenuhnya tetapi terdedah kepada herotan dan retakan.
iv. Jika dilembutkan dengan cepat pada suhu 300 oC, kegunaannya terhad untuk memotong logam dengan kelajuan yang tinggi.
v. Mempunyai daya rintangan yang rendah kepada kakisan dan pengoksidaan pada suhu yang tinggi.
2.3.1 Sketch completely the different phases in equilibrium phase diagram up to 1.7% carbon (Lakaran penuh perbezaan fasa bagi Rajah keseimbangan fasa sehingga 1.7% karbon)
Gambarajah fasa besi-Carbon ini juga dikenali sebagai Gambarajah fasa besi-sementit (cementite) sebab kebanyakan karbon larut dalam besi adalah dalam bentuk sementit. Penambahan karbon dalam besi boleh mengurangkan takat beku logam ini disamping mengubah suhu kritikal struktur hablur. Kelarutan karbon dalam besi yang berkiub berpusat jasad (BCC) adalah rendah pada suhu bilik iaitu hanya mencapai 0.006% dan larutan pepejal ini dikenali sebagai ferit (fasa µ). Kelarutan maksima karbon dalam struktur ini ialah 0.03% pada suhu 723 oC.
Fasa-fasa yang terdapat pada rajah fasa besi karbon adalah seperti berikut:-
i. Ferit (fasa alfa) merupakan larutan pepejal yang lemah antara karbon dalam besi yang berkiub berpusat jasad. Kelarutan maksima karbon adalah 0.03% pada suhu 723 oC dan jatuh kepada 0.006% pada suhu bilik. Ferit merupakan bahan yang mulur, lembut dan mempunyai kekuatan yang agak rendah.
ii. Austenit (fasa gama) merupakan larutan pepejal karbon dalam besi yang berkiub berpusat muka dan kelarutannya agak tinggi jika dibandingkan dengan ferit. Kelarutan maksima karbon ialah 1.7% pada 1130 oC dan ini merupakan had kelarutan yang maksima pada keluli karbon biasa. Walaupun begitu kelarutan karbon yang melebihi 1.4% jarang berlaku dalam praktik.
iii. Sementit merupakan karbida besi di mana atom-atom karbon yang lebih bergabung dengan atom-atom besi membentuk sebatian yang keras dan rapuh iaitu Fe3C.
iv. Pearlit merupakan struktur lamela (berlapis) antara ferit dan sementit di mana komposisi eutektoidnya ialah 0.83%C dan 99.17%Fe.
2.3.2 Differentiate between iron, steel and cast iron in the iron-carbon equilibrium phase diagram (Perbezaan di antara Besi, Keluli dan Besi Tuang di dalam Rajah keseimbangan fasa Fe-C)
Comments